Lurta

Innheinting

Innheinting er at krevja inn skuld. Er tað skuld til landið – t.d. skattur, barnapengar ella heilsutrygd – krevur TAKS hana inn.

Innheinting hevur fýra stig: áminning, fráboðan, komuboð og panting.

Áminning

Rindar man ikki skuld innan ásetta freist, fær man eitt áminningarskriv frá TAKS um skuldina. Um eftirstøðuna, sum vit siga. Brævið kunnar um upphædd og gjaldsfreist. Rindar man, áðrenn freistin er farin, verður ikki meira gjørt við málið.

Rindar man ikki, ella ger man ikki vart við seg, fer málið til innheintingardeildina hjá TAKS.

Fráboðan

Verður framvegis ikki goldið innan rímiliga tíð, fær man bræv frá innheintingardeildini við fráboðan um eftirstøðuna. Í brævinum stendur, hvussu stór skuldin er, og hvussu hon verður innheintað. Hon kann til dømis verða tikin av lønini (A-inntøku) ella mótroknað í útgjøldum frá TAKS.

Greiðir hetta málið, endar tað her.

Komuboð

Verður skuldin framvegis ikki goldin, fær man komuboð frá innheintingardeildini. Tess størri skuld, tess skjótari koma boðini – onkuntíð beinanveg.

Komuboð eru eitt bræv, har man verður biðin um at møta hjá TAKS ein ávísan dag fyri at finna eina afturgjaldingarloysn. Í brævinum stendur eisini, at verður ein loysn funnin, endar málið har, og at annars verður farið til pantingar.

Tað er møtiskylda til fundin.

Panting

Panting merkir, at TAKS tekur trygd í einari ogn. Lýsir pant í henni, sum tað eisini verður kallað. Tað kann vera jørð, hús, virðisbrøv ella annað, man eigur. Ognin kann tá ikki seljast ella gevast burtur uttan við loyvi frá TAKS, sum tá mótroknar í tí, sum fæst fyri ognina. 

Úrslitaleys panting

Er eingin ogn, ella er hon einki verd, kann TAKS framvegis lýsa pant. Hetta verður kallað úrslitaleys panting. Hóast hon ikki gevur pening, so er hon týðandi, tí hon brýtur fyrningarfreistina fyri skuldini og leingir hana við fimm árum. Nýggj úrslitaleys panting leingir í onnur fimm ár.

Panting á bústaðnum

Í summum førum kann TAKS panta á bústaðnum hjá einum.  Hetta kann henda, um:

  • Man ikki møtir eftir at hava fingið komuboð
  • TAKS heldur, at man fer at selja ella geva burtur ogn fyri at sleppa undan panting.

Í seinna føri kann pantast uttan komuboð.