D. SKATTSKYLDUG INNTØKA HJÁ LØNTAKARUM

D.1. Bruttoinntøkan

Inntøkuhugtakið
Í § 25 í skattalógini verður hugtakið skattskyldug inntøka lýst sum alt tað, sum hin skattskyldugi í inntøkuárinum hevur lagt inn í peningi ella peningsvirði uttan mun til, um inntøkan stavar úr Føroyum ella ikki tó við teimum avmarkingum og undantøkum, sum eru í skattalógini.

Tann skattskylduga inntøka
Skattskylduga inntøkan er tann upphædd, sum er grundarlagið fyri útrokningini av inntøkuskattinum.

Tann skattskylduga inntøkan er munurin millum ta skattskyldugu bruttoinntøkuna og tær frádráttarbæru bruttoútreiðslurnar. Tann skattskylduga inntøkan er við øðrum orðum ein nettoupphædd.

Afturvendandi inntøkur og eingangsinntøkur
Sambært § 25 skulu allar inntøkur takast við í inntøkuuppgerðina. Tað er soleiðis uttan týdning, um inntøkan er afturvendandi lønarinntøka, vinningur við sjálvstøðugum vinnuvirki ella óvæntaður vinningur ella gáva.

Globalmeginreglan
Sambært § 25 skulu allar inntøkur takast við uttan mun til, um tær eru vunnar í Føroyum ella í útlandinum (globalmeginreglan). Nakað annað er, at tvískattasáttmálar í stóran mun forða skattseting av somu inntøku í fleiri londum, eins og § 154 í skattalógini í ávísan mun gevur møguleika fyri frádrátti av skatti, sum er goldin og uppkravdur av inntøku uttanlands, har avtala ikki er gjørd.

Samlaðu inntøkurnar undir einum
§ 25 ásetir, at komið verður til ta skattskyldugu inntøkuna við at taka tær samlaðu inntøkurnar. Tað vil soleiðis siga, at ein lønmóttakari, sum eisini hevur sjálvstøðugt vinnnuvirki, kann draga eitt møguligt hall av vinnuvirkinum frá lønarinntøkuni í inntøkuuppgerðini. Tó eru undantøk og avmarkingar, um talan er um ítriv.

(Sí annars kapitlið um Sjálvstøðugt vinnurekandi mótvegis løntakarum).

§ 25 lýsir ikki út í æsir, hvat er at rokna sum skattskyldugi í inntøka. Sum dømir upp á skattskylduga inntøka, nevnir § 25 inntøku:

§ 25, nr. 1)
av sigling, fiskiskapi, hvalaveiðu, landbúnaði, fuglaveiði, ídnaði, handli, handverki ella aðrari vinnu ella virki, soleiðis eisini alt, sum er fingið fyri ella er at rokna fyri endurgjald fyri vísindaliga, listaliga ella bókmentaliga starvsemi ella fyri vinnu, almenna ella privata tænastu ella hjálparveiting, hvørja sum er.

Dagrøkt
Líkningarráðið (nú Toll- og Skattaráðið) hevur við rundskrivi nr. 6 frá 16. juni 1992 samtykt, at 2/3 av samsýningini til dagrøktarar er skattskyldug inntøka, meðan 1/3 av veitingini er at rokna sum útreiðslur, ið standast av røktini.
Kommununar skulu sostatt ávísa 2/3 av samsýningini yvir eitt av Landsstýrinum góðkent avrokningarstað, meðan 1/3 skal ávísast uttan skattafrárokning.
Forvunnin upphædd er tann fulla samsýningin, og A-inntøka er 2/3 av samsýningini.
Ráðið hevur við gildi frá 1. januar 1992 samtykt, at veitingin til privata dagrøkt er skattskyldug B-inntøka, men fyri at javnstilla kommunalar dagrøktarar, kunnu eisini hesir draga frá 1/3 av samsýningini sum endurgjald fyri útreiðslur, ið standast av røktini. Skjalprógv krevst ikki fyri henda frádrátt.

§ 25, nr. 2)
burturleiga ella burturfesting av fastari ogn, leysafæ ella rættindum og lunnindum, og eisini av bústaði ella húsarúmd til vinnu í egnum húsum,

§ 25, nr. 3)
renta ella vinningur av lánsbrøvum, partabrøvum og øðrum virðisbrøvum, av útistandandi fíggjarkrøvum og av útlæntum peningi, tó ikki vinningsbýti og rentuinntøkur, sum eru fevndar av løgtingslóg um skatt av kapitalvinningi,

§ 25, nr. 4)
av rætti til tíðarviss gjøld, sum t.d. eftirløn, bíðipeningi, uppihaldspeningi, lívrentu, eftirseturentu, arvarentu o.t., haldi, fólka- og avlamiseftirløn, avgjaldi av ella ókeypis nýtslu av fastogn ella leysafæ o.t.

Fríir ágóðar
Í § 25, nr. 4 er staðfest, at ókeypis nýtsla av fastogn ella leysafæ o.t., er at rokna sum skattskyldug inntøka. Lógargreinin fevnir m.a. um tey fyribrigdi, at arbeiðsgevarin letur starvsfólk nýta t.d., hús, bilar, telefon, sum hann eigur, heilt ella partvís ókeypis. Sama er galdandi har høvuðspartaeigari frá partafelag hevur ogn til heilt ella partvis fría nýtslu.
Toll- og Skattaráðið ásetir árliga vegleiðandi upphæddir fyri fríar ágóðar.
Í teimum førum, har starvsfólkið kann prógva, at tað hevur goldið arbeiðsgevaranum fyri at nýta ogn hansara, verður virðið av fría ágóðanum lækkað tilsvarandi, men ikki niðurum 0 kr.

Koyribók
Virðið av fríum bili er roknað at svara til eina privata koyring uppá 10.000 km árliga. Kann starvsfólkið prógva ella sanna, t.d. við koyribók, at privata koyringin er minni enn 10.000 km, verður upphæddin lækkað lutfalsliga.

Kravt verður, at tað greidliga framgongur, hvussu býtið er millum privata og vinnuliga koyring.

Avgerð: Víst kann vera til dóm frá 13. apríl 1973 frá Vestara Landsrætti og hægstarættardóm frá 23. november 1994. Skattavaldið hevði hækkað skattskyldugu inntøkuna hjá høvuðspartaeigara við virðinum av privatari koyring í tveimum persónbilum hjá felagnum. Høvuðspartaeigarin hevði ræði á tveimum persónbilum hjá felagnum, og í inntøkuárinum var eingin koyriroknskapur fyri hesar báðar bilarnar. Hægstirættur legði dent á, at høvuðspartaeigarin ikki hevði prógvað ella sannað, at hann ikki hevði nýtt nakran av bilunum til privata koyring ella at koyringin bert var smávegis. Tí var ikki grundarlag fyri at tilsíðisseta skattsetingina hjá skattavaldinum fyri skattliga virðið av privatari koyring.

Virðið av egnum arbeiði
Sum høvuðsregla er galdandi, at útreiðslur, sum ein skattgjaldari sparir við sjálvur at gera arbeiði, sum hann annars skuldi goldið øðrum fyri at gera, ikki verður mett sum skattskyldug inntøka hjá honum.

Fyri byggiumráðið eru tó galdandi hesar reglur:

a. Handverkarar
Líkningarráðið (nú Toll- og Skattaráðið) hevur við tilvísing til reglubundna mannagongd samtykt, at handverkari ella handverksmeistari skal setast í skatt av mistari inntøku svarandi til vanliga arbeiðstíð, tá hann leggur starv sítt niður fyri at skapa varandi virðir fyri seg sjálvan ella annan innan fyri egið fak. - Sama er galdandi, tá ið tveir handverkarar ella handverksmeistarar gera eitt sokallað gerðabýti.
Umrødda mista inntøkan skal inntøkuførast sambært fyrimælunum í § 28, stk. 1 í skattalógini.

b. Onnur
Fyri aðrar skattgjaldarar er mannagongdin tann, at virðið av egnum arbeiði verður mett sum skattskyldug inntøka svarandi til vanliga arbeiðstíð í teimum førum, har persónur nýtir sína útbúgving ella vinnu til at útinna eitt arbeiði fyri seg sjálvan, tá ið arbeiðið ikki burturav er gjørt í vanligari frítíð.

c. Arbeiði fyri onnur
Skattgjaldari, sum ger arbeiði fyri onnur uttan at fáa nakað afturfyri, verður ikki skattaður av hesum arbeiði. Hinvegin er sum meginregla galdandi, at móttakarin er skattskyldugur av tí móttiknu gávuni.

Avgerð: Lsk. 75/1981 Skattskylduga inntøkan hjá skattgjaldara hækkað við mettum virði av ókeypis arbeiðsmegi í partafelag, sum skattgjaldarin var høvuðspartaeigari í. Landsskattanevndin gav skattavaldinum viðhald við tí grundgeving, at "virðir so sum ókeypis arbeiðsmegi, ið koma partafelag til góða, har hann, ið hesi virði skapar, eigur ein stóran part av felagnum, má kunna skattast sum inntøka hjá viðkomandi. Nevndin samtykti tí at staðfesta ta gjørdu álíkning, men við tí broyting, at tá kærarin er eigari av partafelagnum við 51%, so at seta ta mettu inntøkuna til 51% ..."
Skattgjaldarin skeyt málið inn fyri Føroya Rætt, sum gav skattgjaldaranum viðhald við tí grundegving, at "Det er en forudsætning for at beskatte en arbejdsindsats at denne modsvares af et vederlag under en eller anden form, det være sig i penge eller andre formuegoder. Herefter og da det må lægges til grund som ubestridt, at der ikke er udbetalt sagsøgeren løn eller ydet ham nogen anden form for vederlag for det omhandlede arbejde, vil der være at give sagsøgeren medhold i, at ligningskommissioen .... har været uberettiget til at sætte ham i skat af en anslået indtægt .... "

§ 25, nr. 5)
av tilfallandi vinnu, sum t.d. starvi sum skiftistjóri, avtøkustjóri o.t., eins og aðrari tilfallandi inntøku, sum t.d. studningum, gávum (sbr. tó § 29, nr. 3), inntøku av happadrátti og øðrum eydnuspæli eins og øðrum inntøkum, sum ikki ber til at telja upp í tær inntøkur, ið nevndar eru í 1 –4. til toppin.

Gjald av vinningi við burturluting v.m.
Sambært løgtingslóg um gjald av vinningi við burturluting v.m. er vinningur av burturluting, eydnuspæli, happadrátti, vedding, premiulánsbrævi, premiukonto, gitikapping o.t. undantikin inntøkuskatti til land og kommunu, um tiltakið antin er treytað av loyvi frá føroyskum myndugleika ella tiltakið verður mett at verða alment, hóast loyvi ikki krevst.
Eftir somu lóg er vinningur frá bókmentaligari, listaligari, vísindaligari og tekniskari kapping og virðisløn fyri tílíkt arbeiði undantikin inntøkuskatti til land og kommunu.
Í staðin fyri inntøkuskatt skal latast gjald til landskassan, sum er 15% av tí parti av vinninginum, sum er omanfyri 3.000 kr.

Gáva frá arbeiðsgevara
Toll- og Skattaráðið hevur frá og við inntøkuárinum 2016 samtykt fylgjandi reglur um gávur frá arbeiðsgevara (Rundskriv nr. 1 frá 16. mars 2016):

Gávur frá arbeiðsgevara til starvsfólk í sambandi við serstakt høvi
Gávur í peningi skulu skattast uttan mun til upphæddina. Gávur í “naturalia” skulu ikki skattast, um keypsprísurin íroknað meirvirðisgjald er 1.500 kr. ella minni.
Er keypsprísurin íroknað meirvirðisgjald yvir 1.500 kr., skal skattur gjaldast av allari upphæddini.

§ 25, nr. 6)
íløgustudningur, ið veittur verður eftir lóg um “egnsudvikling” ella løgtingslóg um menningargrunn fyri ídnað, handverk og tænastufyritøkur verður tikin við í skattskyldugu inntøkuna yvir eitt 20 ára skeið, ið byrjar við tí inntøkuári, hin skattskyldugi fær studningin. Hin skattskyldugi ger sjálvur av, hvussu stórur partur av studninginum verður tikin við í inntøkuárinum hvørt árið sær í 20 ára skeiðnum.

§ 27 í skattalógini (vinna og spekulatión)
Ágóði við sølu ella avhending av ognum hjá hinum skattskylduga verður roknaður fyri skattskyldug inntøka, tá søla av slíkum ognum fellur undir vinnu hansara, ella tá hann hevur keypt ognarlutin fyri at selja hann aftur við ágóða.
Selir skattgjaldari fasta ogn, og hevur hon verið ogn hansara styttri enn 2 ár, má ætlast, at hann hevur ogna sær hana við sølu fyri eyga uttan so, at prógvað verður, at so er ikki.

Eystara landsrættarmál nr. 163/1992 (Lsk-mál nr. 14/1989)
Skattskylduga inntøkan hjá skattgjaldara hækkað við vinningi av sølu av grundøki. Skattavaldið fekk viðhald í landsskattanevndini. Skattgjaldarin kærdi málið til Føroya Rætt, sum gav honum rætt við tí grundgeving, at hóast tinglýst ognarheimild ikki er gjørd fyrrenn í mai 1986 má leggjast til grund, at bindandi avtala um søluna er gjørd longu í 1980. Hinvegin má eisini leggjast til grund, at stevnandi longu í juni 1987 hevur gjørt bindandi avtalu við annan skattgjaldara um at selja honum part av tí øki, hann hevði keypt. Víðari stendur m..a. í niðurstøðuni hjá Føroya Rætti, at tað heldur einki grundarlag er fyri at halda, at stevnandi í 1980 keypti ognina við tí í kvittanum at selja hana ella part av henni aftur við ágóða. Sostatt hevur líkningarvaldið ikki havt grundarlag fyri við støði í § 27 í skattalógini at hækka skattskyldgu inntøku stevnandi við ágóðanum av søluni.

Skattavaldið kærdi avgerðina hjá Føroya Rætti til Eystara Landsrætt, sum gav stevnda viðhald við somu grundgeving sum Føroya Rættur, og at skattavaldið ikki hevur ført neyðugt prógv fyri, at stevndi hevur keypt øki við tí ætlan at selja tað aftur við vinningi.

Spekulatiónsíløga
Ráðsavgerð frá 8. november 1993.
Skattgjaldari hevði í 1989 gjøgnum íløgufelag teknað seg fyri íløgu í diamantum fyri 81.584 kr. Avtalan var, at hesin peningur, eins og vinningur, skuldu útgjaldast aftur trý ár seinni, t.v.s. í 1992. Í 1992 fór íløgufelagið í gjaldssteðg, og skattgjaldarin fekk boð um, at søluprísurin á diamantunum lá um 7-10% av íløguvirðinum. Skattgjaldarin fekk eitt tap uppá 73.425 kr., sum hann vildi draga frá í skattskyldugu inntøkuni. Hetta góðtók skattavaldið ikki. Treytirnar fyri spekulatiónsvirksemi vóru loknar. Sambært § 27 verður ágóði av sølu av ogn skattaður, tá ognarluturin er keyptur fyri at verða seldur aftur við ágóða. Hinvegin er eingin heimild í § 27 fyri at draga slíkt frá sum tap í skattskyldugu inntøkuni.

Lønarinntøka
Sambært skattalógini § 118, stk. 1, litra a skal tann, sum í inntøkuárinum frammanundan hevur útgoldið A-inntøku, innan 31. januar lata skattavaldinum upplýsingar um ta samanløgdu inntøkuna uttan at biðið verður um tað, samanber § 28.
Eftir § 118, stk. 1, litra b skal upplýsingarskyldugi, sambært reglum frá Toll- og Skattaráðnum, upplýsa um møguligar fríar ágóðar, sum hann hevur latið.
Upplýsingarskyldan, sum nevnd er í litra a fevnir, sambært § 118, stk. 1, litra c eisini um útgoldna ella góðskrivaða samsýning til rithøvund ella tónaskald eins og samsýning til útinnandi listafólk av einum og hvørjum slag.
Upplýsingarskyldan fevnir somuleiðis um útgjalding av avgjaldi fyri nýtslu av einkarrætti, fyrimynd, vørumerki o.l. uttan mun til, um avgjaldið verður goldið leypandi ella í einum.

Nær skal løn skattast
Meginreglan sambært § 28 í skattalógini er, at inntøka er skattskyldug, tá rætturin til hana er vunnin, men við samtíðarskattaskipanini verður miðað ímóti, at fyribilsskattsetingin verður so endalig sum gjørlig, so sleppast kann undan írestandi ella avlopsskatti.
Sambært § 28 skattalógini er løn og onnur samsýning eftir starvssáttmála millum arbeiðsgevara og løntakara, sum liður í vanligu arbeiðsgongd arbeiðsgevarans, og sum fellur til gjaldingar aftaná avvarðandi vinnuskeið, skattskyldug í tí inntøkuári, hon er útgoldin.
Er løn ella onnur samsýning ikki útgoldin við endan á tí álmanakkaári, sum kemur beint aftaná tað almanakkaár, har løntakarin hevur vunnið sær endaligan rætt til hana, skal hon tó takast við sum skattskyldug inntøka í hesum seinna álmanakkaárinum.

Mist ógoldið lønarkrav
Verður endaliga staðfest, at eitt ógoldið lønarkrav heilt ella lutvíst er mist, kann tapið fyri lønarmissin dragast frá í tí inntøkuári, har tapið endaliga er staðfest, t.d. í sambandi við, at trotabúaviðgerðin endar, sbr. t.d. Lsk. 9/1991.
Kann tað staðfestast, at orsøkin til at lønarkravið ikki er goldið er, at lønarkravið er vorðið lánsfæ, kann seinni staðfest tap ikki dragast frá, tí talan í so fall ikki er ikki um lønarmiss, men um ikki frádragandi ognartap.

Um skattskyldan heldur uppat
Heldur skattskylda løntakarans uppat, er løn og onnur samsýning skattskyldug í seinasta lagi, tá skattskyldan heldur uppat, jbr. § 28, stk. 3.

D.2. Tíðargreinan

Gávuinntøkur verða skattaðar í tí ári, sum gávutilsøgnin kemur til móttakarans kunnleika, tá hann samstundis vinnur rættin til gávuna.

Um gávumóttakarin, áðrenn gávulyftið er uppfylt, treytaleyst sigur gávuna frá sær, verður eingin skattaáseting.
Tá ognarlutur verður avhendur - burtursæð frá vanligum handilsviðurskiftum - er tíðspunktið tá avtalan verður gjørd avgerandi fyri skattaásetingina, við tað at ognarrætturin sambært avtaluni fer til keyparan.
Tá søla av fastari ogn fer fram, er rætturin til sølupeningin vunnin, tá ið fyribilssáttmálin er undirskrivaður, meðan yvirtøkudagurin, skeyti ella tinglýsing av skeytinum vanliga ongan týdning hevur í hesum sambandinum. Er sølan treytað av øðrum enn sølupeninginum, t.d. byggiloyvi, sum partarnir onga ávirkan hava á, verður skattaásetingin seinkað samsvarandi.
Tann endaliga avtalan er soleiðis avgerandi fyri skattaásetingina. Er ivamál um rættin til inntøku, verður skattaásetingin ikki gjørd fyrrenn endaligi rætturin til inntøkuna er avgreiddur eitt nú við dómi ella rættarsemju.

Avgerðir:
Lsk-mál nr. 41/1984. Skattgjaldari kom til skaða í 1982 og fekk rætt til dagpening frá vanlukkutryggingini, men peningurin varð ikki útgoldin fyrrenn í 1984 og skattaður í útgjaldingarárinum. Skattgjaldarin helt uppá, at peningurin skuldi skattast í 1982 og kærdi til landsskattanevndina, sum tó gav skattavaldinum viðhald.

Lsk. 19/1987 samsýnign fyri 1985, útgoldin í 1986, varð skattað í 1986.
Lsk. 20/1987 mánaðarløn fyri januar 1985, útgoldin í desember 1984, varð skattskyldug í 1984.
Lsk. 2/1988 løn fyri 1986, sum av misgávum frá peningastovnsins síðu varð bókað í 1987, varð skattað í útgjaldingarárinum 1987.

Sama niðurstøða í lsk. 34/1988, 26/1989 og 6/1990.

D.3. Frítíðarløn og frítíð við løn

Løgtingslóg um frítíð við løn ásetir í § 10, stk. 1, at arbeiðsgevarin veitir løntakaranum frítíðarløn, ið er 12% av vunnari løn.

Frítíðarlønin fellur til gjaldingar samstundis við lønini og skal rindast viðkomandi løntakarafelag ella, um onki umboðandi løntakarafelag finst, Frítíðargrunninum í varðveitslu, til frítíðin skal haldast, sbr. § 10, stk. 2 í somu løgtingslóg.

Mánaðarløntir løntakarar hava rætt til frítíð við løn. Harumframt verður veitt frítíðarískoyti, ið er 1½% av vunnari løn í undanfarna innvinningarári, sbr. § 11, stk. 1 í somu løgtingslóg.

Við heimild í § 28, stk. 4 í skattalógini hevur Toll- og Skattaráðið við kunngerð frá 3. apríl 1986 ásett:
Tað einstaka løntakarafelagið kann, galdandi fyri eitt innvinninngarár, lata limirnar rinda skatt av frítíðarløn sum tilskilað undir 1) ella 2):

1. Skattur av frítíðarlønini verður frároknaður lønini/hýruni, tá ið arbeiðsgevarin ávísir hana yvir afturhaldsskipanina. Frítíðarlønin verður í sínari heild flutt løntakarafelagnum í varðveitslu.
2. Frítíðarlønin verður í síni heild flutt løntakarafelagnum í varðveitslu og skattað, tá ið løntakarafelagið ávísir hana yvir afturhaldsskipanina. Frítíðarlønin, sum fer í varðveitslu í Frítíðargrunninum, verður skattað sambært áðurnevnda 1).

Arbeiðsgevari kann draga frítíðarlønir frá í tí ári, hon verður goldin løntakarafelag ella Frítíðargrunninum. Arbeiðsgevari hevur sambært § 118 í skattalógini skyldu til at geva skattamyndugleikunum og løntakaranum upplýsingar um ta frítíðarløn, sum er útgoldin løntakaranum í inntøkuárinum, og brot á reglurnar verður revsað sambært § 146 í skattalógini.

D.4. Skattafríar inntøkur

Sambært § 29 í skattalógini eru niðanfyri nevndu inntøkur ikki skattskyldugar:

1. vinningur av sølu av ognum hjá hinum skattskylduga í tann mun, hann ikki sambært øðrum reglum í skattalóggávuni skal teljast við í skattskyldugu inntøkuni,
Avgerð: Lsk. 10/1986. Skattgjaldari, sum er eigindómshandlari, hevði kært til landsskattanevndina um, at skattavaldið hevði hækkað skattskyldugu inntøkuna hjá honum við vinninginum av sølu av grundstykki, sum stóð í navninum hjá konuni. Landsskattavaldið gav skattavaldinum viðhald við tí grundgeving, at vinningurin hjá kæraranum mátti metast at stava frá virksemi hansara sum eigindómshandlari.
2. ognarvøkstur, sum stavar av tí, at óseldir ognarlutir hjá hinum skattskylduga hækka í virði – eins og ognarminking av tí, at teir lækka í virði, heldur ikki má verða drigin frá inntøkuni,
3. gávur, sum hin skattskyldugi hevur fingið frá hjúnafelaga, avkomi, foreldrum (heruppií eisini ættleiðingarforeldrum) ella abba og ommu, samanber tó § 5, stk. 4 í skattalógini, somuleiðis ognarvøkstur, ið stavar frá arvi og greiðslu frammanundan burtur av arvi, falnum ella ófalnum, ella av tí at eftirsitandi hjúnafelagin tekur við felagsbúgvi til at sita í óskiftum búgvi,
4. ognarvøkstur, ið kemur av giftu,
5. útgoldin lívstryggingarpeningur og tílíkt, eins og endurgjald sambært vanlukku-, avlamis- og sjúkratrygging, tá endurgjald er ikki latið sum tíðarviss gjøld ella sum endurgjald fyri mista vinnuinnløgu.

Líkningarráðið (nú Toll- og Skattaráðið) hevur við rundskrivi nr. 3 frá 25 september 1986 ásett soleiðis í sambandi við viðgerð av endurgjaldsveitingum frá tryggingarstovnum:
"Sum skattskyldugar inntøkur skulu t.d. roknast:

a. Endurgjøld fyri mistar inntøkur,
b. endurgjøld fyri varandi mein,
c. endurgjøld fyri tap av vinnuevni,
d. endurgjøld fyri tap av forsyrgjara,

tá ið endurgjøldini, nevnd undir b)-d), verða útgoldin sum tíðarviss gjøld. Tá ið tey undir b)-d) nevndu endurgjøld verða útgoldin sum ein kapitalupphædd, skulu tey ikki roknast við í skattskyldugu inntøkuna.

Niðanfyri tilskilaðu endurgjøld skulu vanliga ikki roknast við í skattskyldugu inntøkurnar:

a. Endurgjald fyri ónáðir í starvi og støðu,
b. endurgjald fyri brotið hjúnabandslyfti,
c. endurgjald fyri ærumeiðing,
d. endurgjald fyri sviða og sársaka,
e. endurgjald fyri lýti og misprýði,
f. endurgjald fyri útreiðslur í samband við heilsubót, eitt nú flutning til og frá sjúkrahúsi.

Tilskilast skal, at tær skattskyldugu endurgjaldsveitingarnar eru A-inntøkur, sum skulu ávísast um eitt avrokningarstað.
Vart verður gjørt við, at tað finnast aðrar enn frammanfyri umrøddu endurgjaldsveitingar.
Líkningarráðið (nú Toll- og Skattaráðið) vegleiðir í ivamálum."

6. útgoldið endurgjald sambært trygging av fastogn ella leysafæ, uttan so at søluvirðið, um hesir ognarlutir høvdu verið seldir, átti at teljast upp í ta skattskyldugu inntøkuna,

7. gjøld, sum hitt almenna hevur fyriskipað einans til at gjalda kostnað av almennum ella embætisligum starvi, tá tey ikki innihalda nakra samsýning fyri vinnu, og somuleiðis tilsvarandi gjøld, ið loyvishavandi og privat virki rinda,

Tað er í rundskrivi nr. 1 frá 12. august 2009 umframt í vegleiðingum frá lønardeildini ásett, at hesar reglur eru galdandi, tá ið arbeiðsgevari rindar endurgjald til løntakara fyri:

1. at nýta egnan bil í arbeiðsørindum,
2. vistarhald í samband við ferðing í arbeiðsørindum í Føroyum,
3. vistarhald í samband við ferðing í arbeiðsørindum uttanlands.

Viðvíkjandi 1) At nýta egnan bil í arbeiðsørindum
Endurgjald, tá ið egin bilur verður nýttur í ørindum fyri arbeiðsgevara. Endurgjaldið er kr. 3,20 fyri hvønn km. Verður endurgoldið eftir hesum reglum, er endurgjaldið ikki skattskyldugt.

Um arbeiðsgevari letur størri endurgjald fyri hvønn km, enn frammanfyri er nevnt, eru upphæddir omanfyri kr. 3,20 A-inntøka, sum skal ávísast um afturhaldsskipanina.

Arbeiðsgevari hevur skyldu til at ansa eftir, at teir kilometrarnir, sum endurgoldið verður fyri, samsvara við kilometrarnar, ið koyrdir eru í arbeiðsørindum. Roknskapur skal gerast eina ferð um mánaðin fyri, hvussu nógv koyrt er, og skal hann verða skjal í bókhaldi arbeiðsgevarans.
Um arbeiðsgevari t.d. letur fast gjald um mánaðin sum endurgjald, er gjaldið A-inntøka, sum skal verða ávíst um afturhaldsskipanina.
Um arbeiðsgevarin rindar løntakara kilometurpening fyri at koma til og frá arbeiðsplássi, er peningurin A-inntøka.

Fastar samsýningar fyri at nýta egnan bil
Fastar samsýningar, ið almennir stovnar veita starvsfólkum sínum fyri at nýta egnan bil í tænastu fyri stovnin, skulu ikki roknast við, tá skattskylduga inntøkan verður gjørd upp. Hetta er tó treytað av, at hesar samsýningar fyri hvørt ár og hvønn einstakan persón verða góðkendar av Fíggjarmálaráðnum sum endurgjald fyri at nýta egnan bil í tænastuørindum fyri arbeiðsgevara.

Viðvíkjandi 2) Vistarhald í samband við ferðing í arbeiðsørindum í Føroyum
Tá ið løntakari ferðast í Føroyum í ørindum fyri arbeiðsgevaran, og hesin rindar endurgjald sambært reglunum hjá tí almenna, er endurgjaldið ikki skattskyldugt.

Treytirnar fyri at gjøldini kunnu veitast skattafrítt eru, at ferðin varar longri enn 4 tímar, og at ferðin er longri burtur enn 4 km frá arbeiðsstaðnum. Vanliga verður ikki latin dag- og tímapeningur innan fyri somu kommunu.
Arbeiðsstaðið er, um ikki annað er fyrisett, arbeiðsstaðið, ið er ávíst løntakaranum (skrivstova, bygd o.t.) soleiðis, at 4 km markið verður roknað haðani.
Dagpeningur verður roknaður fyri hvørt samdøgur, sum løntakarin er burturstaddur. Er tænastuferðin styttri enn 16 tímar, verður tímapeningur roknaður fyri hvønn ásettan tíma. Er hon longri, verður dagpeningur latin.
Náttarviðbót verður veitt fyri at hava ligið nátt burtur frá arbeiðsstaði. Náttin verður roknað til 8 tímar.
Uppgerð og avrokning skulu gerast fyri hvørja ferð sær, og skal uppgerðin verða skjal í roknskapi arbeiðsgevarans.
Ferðast løntakarin í ørindum fyri arbeiðsgevara, og fær hann útreiðslurnar endurgoldnar eftir rokning, eru tær ikki skattskyldugar, men er tá møgulig dag- og náttarviðbót harumframt A-inntøka.
Rindar arbeiðsgevari størri endurgjald, enn her er nevnt, er upphæddin, sum fer upp um tær alment ásettu upphæddirnar, A-inntøka, sum skal verða ávíst um afturhaldsskipanina.

Viðvíkjandi 3) Vistarhald í samband við ferðing í arbeiðsørindum uttanlands
Tá ið løntakari ferðast uttanlands í ørindum fyri arbeiðsgevara, og arbeiðsgevarin rindar endurgjald sambært reglunum hjá tí almenna, er endurgjaldið ikki skattskyldugt.

Almennu gjøldini fyri ferðing uttanlands eru í løtuni hesi:

Danmørk
Fyri tænastuferðir til Danmarkar er dagpeningurin kr. 360 um dagin.
Harumframt verður goldið fyri innivist á hotelli eftir rokning, tó í mesta lagi frá 1. januar 2018 at rokna kr. 1.020,- fyri hvørja nátt. Um starvsfólk ikki skjalprógvar útreiðslur til hotell, fær tað náttarviðbót kr. 250 fyri hvørja nátt.
Verður gist á hotelli í Danmørk, og morgunmaturin er við í hotellprísinum, verða ikki 15% drigin frá í dagpeninginum fyri morgunmat. Er gisting roknað við í gjaldið fyri skeið v.m., hevur starvsfólkið ikki rætt til náttarviðbót ella endurgjald fyri hotell.
Full viðbót verður veitt upp til 28 dagar. Aftaná 28 dagar kunnu veitast 45% av frammanfyri tilskilaðu viðbótum skattafríar.

Onnur lond
Uttan fyri Danmørk verður endurgoldið fyri hotellrokning. Við hotellrokning verður bert roknað við gisting. Er morgunmatur íroknaður, og tað ikki kann fáast at vita, hvat hann kostar, verða 15% drigin frá dagviðbótini.
Umframt gjald fyri hotellrokning kann dagpeningur veitast sambært reglunum hjá lønardeildini.
Luttekur tann ferðandi í skeiði (ella í aðrar mátar í ferð), har matur er roknaður í skeiðgjaldið (ella í innbjóðing), hevur viðkomandi bert rætt til 1/4 av dagpeninginum. Eru ikki allar máltíðir roknaðar við í gjaldinum, verður drigið frá dagpeninginum soleiðis:

• • fyri døgurða 30%
  • fyri nátturða 30%

Sambært § 3, stk. 2 í kunngerð nr. 1 frá 5. januar 1984 um lønarroknskap v.m. skulu veitingar sambært § 29, nr. 7 bókast á serstakar konti fyri hvønn løntakara sær í roknskapi arbeiðsgevarans.
Endurgjøld, nevnd í rundskrivi nr. 1 frá 12. august 2009, eru skattafrí, um tey verða veitt ájavnt við tey endurgjøld, sum avtalaði eru til eina og hvørja tíð millum Fíggjarmálaráðið og Tænastumannafelag Landsins. Sí eisini rundskriv nr. 9002 frá 23. november 2022 um tænastuferðir uttanlands.

Fastar samsýningar fyri at nýta egnan bil
Fastar samsýningar, ið almennir stovnar veita starvsfólkum sínum fyri at nýta egnan bil í tænastu fyri stovnin, skulu ikki roknast við, tá skattskylduga inntøkan verður gjørd upp. Hetta er tó treytað av, at hesar samsýningar fyri hvørt ár og hvønn einstakan persón verða góðkendar av landsstýrinum, sum endurgjald fyri at nýta egnan bil í tænastuørindum fyri arbeiðsgevara. Sí reglur frá Fíggjamálaráðnum frá 28. mar 2007 um endurgjald fyri nýtslu av egnum bili í tænastuørindum.

Privatnýtsla av stovnsbilum
Privatnýtsla av stovnsbilum verður roknað sum vanlig skattskyldug inntøka við upphæddum ið svara til minstuupphæddir fyri frían bil, ið ásettar eru. Sí talvu um fríar ágóðar og frádráttir á taks.fo.

Virðið av fríum bili er roknað at svara til eina privata koyring uppá 10.000 km. árliga. Kann starvsfólkið prógva/sanna, t.d. við koyribók, at privata koyringin er minni enn 10.000 km., kann upphæddin lækkast lutfalsliga í mun til privatu nýtsluna.

Koyring til og frá arbeiðsstaði verður eisini roknað sum privatkoyring.

Við arbeiðsstað verður at skilja tað staðið, har arbeiðið verður gjørt, sum treytar lønina. Verður arbeitt á fleiri plássum sama dag, verður roknað við fjarstøðuni til fyrsta pláss og frá seinasta plássi.

Er talan um dagliga skiftandi arbeiðsstøð hjá vegaumsjónarmonnum, vegaformonnum, telefonmontørum og linjumonnum, verður privatkoyringin roknað sum koyring millum heimi og vanliga fasta tilhaldið hjá viðkomandi (verkstað, skrivstova, goymsla, manningarrúm o. líkn.). Koyring millum heim og arbeiðspláss verður ikki roknað sum privatkoyring, tá viðkomandi bilur er serútgjørdur til arbeiðið við t.d. amboðum og eykalutum, sum eru fastir í bilinum, og bilurin tískil ikki vanliga kann nýtast til annað enn tað, hann er serútgjørdur til. Tað sama er galdandi, um bilurin er serútgjørdur til arbeiðið við t.d. amboðum og eykalutum og arbeiðið hvønn dag byrjar hjá einum og endar hjá einum øðrum kunda ella líknandi skiftandi arbeiðsstaði, men treytað av at viðkomandi bilur ikki verður brúktur til privatkoyring annars.

Tilkallivakt
Hevur persónur tilkallivakt verður arbeiðstaðið roknað fyri at verða heima við hús tey tíðarskeið hann hevur tilkallivakt.

Við tilkallivakt skal skiljast ein arbeiðsskipan ið, fyri samsýning, bindir persónin til at verða tøkan ávís tilskilaði tíðarskeið uttan fyri vanliga arbeiðsstíð.

Sum dømi kunnu nevnast kommunulæknar, sum javnan hava tilkallivakt.

Í ivamálum ger TAKS av um talan er um tilkallivakt.

8) vinningur av burturluting v.m., smb. løgtingslóg um gjald av vinningi við burturluting v.m.,

9) tann partur av teirri samsýning fólkatingsmenn eiga, sum eftir ríkislóg er kostnaðarviðbót, og tann kostnaðarviðbót, sum eftir løgtingslóg verður veitt løgtingsmonnum eftir bústaði,

10) sømdarpeningur goldin sambært lov nr. 93 af 20. marts 1940 om udbetaling af hædersgaver til danske sømænd og fiskere og deres efterladte, sømdarpeningur sambært lov nr. 383 af 9. august 1945 om visse hædersgaver til danske søfarende og fiskere og deres efterladte, og sømdarpeningur goldin sambært §§ 37-43 í lov nr. 475 af 1. oktober 1945 om erstatning til besættelsestidens ofre. Sømdarpeningur eftir hesi áseting umfatar eisini eyka sømdarpening sambært lov nr. 314 af 17. maj 1995 om udbetaling af en ekstraordinær hædergave i anledning af 50-året for Danmarks befrielse.

11) virði av vistarhaldi hjá sjófólki umborð,

12) sømdar- og heiðurspeningur, sum veittur verður uttan umsókn, tó undantiknar fastar árligar veitingar. Studningur, sum tað almenna ella góðkendir gávufægrunnar og aðrir grunnar lata lesandi og lærlingum, styrkveiting sambært játtan á løgtingsins fíggjarlóg og styrkveiting úr hjálpargrunninum til óarbeiðsførar fiskimenn,

Avgerðir: Lsk. 55/1983. Kæra til landsskattanevndina um at skattskylduga inntøka hjá listamanni og rithøvunda varð hækkað við sømdarpeningi av løgtingsins fíggjarlóg. Landsskattanevndin samtykti at geva kærunum viðhald við tí grundgeving, "sømdarpeningur er latin 1) uttan umsókn og 2) attann veitta peningahæddin ikki kann koma undir "fastar árligar veitingar", tá tað fyri hvørt ár av løgtinginum skal játtast ein ávís peningahædd til tey einstøku listafólkini."

Lsk. 48/1983 og lsk. 36/1985. Rithøvundafelag kært til landsskattanevndina vegna rithøvund, hvørs skattskylduga inntøka er hækkað við sømdarpeningi av fólkatingsins fíggarlóg. Líkningarráðið gjørdi vart við, at sømdarpeningurin var "livsvarige ydelser til kunstnere" og tí kom undir hugtakið "fastar árligar veitingar". Skattavaldið fekk viðhald við tí grundgeving, at talan var um "fastar árligar veitingar".

13) avlamisviðbót eftir § 2, grundupphædd av fólkapensjón eftir § 2, avlamisveiting eftir § 8a, barnaviðbót eftir § 10, hjálpar- og røktarviðbót eftir § 11, persónlig viðbót eftir § 12 og aldursviðbót eftir § 45 í løgtingslóg um almannapensjónir o.a., veitingar eftir §§ 9, stk. 4 og 5, 15, 16, 17, stk, 1, 18b, 18c, 18d og 18e, viðbøtur eftir § 13, stk. 2, í lóg um almenna forsorg og veitingar eftir § 7 og 12, stk. 3, 4 og 8 í lóg um arbeiðsfremjandi tiltøk og barnagjald og onnur serlig gjøld eftir lóg um rættarstøðu barnanna uttan mun til um tey verða goldin av gjaldsskylduga ella sambært løgtingslóg um barnagjald til einsamallar uppihaldarar o.a

14) tað sum útgoldið verður limunum í teimum í 1. § nr. 11 nevndu keypssamtøkum í mun til tað, teir hava keypt av vørum og tænastum,

15) (Strikað)

16) (Strikað)

17) gávur, ið stava frá innsavningum, treytað av, at gávan er eingangsveiting og verður latin sum hjálp til persónar, ið hava mist forsyrgjara av vanlukkuávum ella líknandi hendingum.
Her er talan um peningagávur, sum fólk mangan savna saman og veita til persónar, sum av vanlukkum missa forsyrgjara. Skattafrítøkan er treytað av, at veitingin er savnað inn millum ein breiðari skara av fólki, og at gávan bert er ein gáva, veitt sum hjálp til persón, sum hevur mist forsyrgjara í samband við vanlukkutilburð ella líknandi hendingar. Við "mist forsyrgjara" er at skilja "mist forsyrgjaraevni". Álvarslig og long sjúkralega kann tí eisini koma undir hesa reglu, og eru slíkar umstøður tí eisini at líkna við vanlukkutilburðir eftir
hesi grein.

18) rentustuðul sambært lógtingslóg um stuðul til rentuútreiðslur av lánum,

19) stuðul sambært løgtingslóg um stuðul til telefonútreiðslur hjá langfarasjómonnum, løgtingslóg um stuðul til arbeiðsmarknaðargjøld, løgtingslóg um stuðul til dupult húsarhald og løgtingslóg um stuðul til ferðaútreiðslur.

Tað skal til nr. 19 viðmerkjast, at løgtingslóg um stuðul til telefonútreiðslur hjá langfarasjómonnum varð sett úr gildi við løgtingslóg nr. 15. desember 2005.

20) privata nýtsluvirðið av teldu við útbúnaði, sum arbeiðsgevari hevur latið løntakara at ráða yvir í samband við arbeiði,

21) gjøld, sum starvandi umborð á flogførum fáa útgoldið sum endurgjald fyri kostnað av hesum starvi. Landsstýrismaðurin ásetir í kunngerð upphæddirnar á hesum gjøldum.
Landsstýrismaðurin hevur við kunngerð nr. 58 frá 7. juni 1999 um skattafrí endurgjøld til starvandi umborð á flogfari ásett upphæddirnar soleiðis:

Innlendis flogferðsla
Niðanfyri tilskilaðu endurgjøld, sum starvandi umborð á flogfari ella tyrlu í innlendis ferðslu fáa útgoldið, sum endurgjald fyri kostnað av hesum starvi, eru ikki skattskyldug:

Er ferðin styttri enn 16 tímar, verður tímapeningur góðtikin fyri hvønn tíma.
Er ferðin longri, verður í mesta lagi fullur dagpeningur góðtikin.
Náttarviðbót verður veitt fyri at hava ligið nátt burtur. Náttin verður roknað til 8 tímar.

Millumlanda flogferðsla
Niðanfyri tilskilaðu endurgjøld, sum starvandi umborð á flogfari ella tyrlu í millumlanda ferðslu fáa útgoldið, sum endurgjald fyri kostnað av hesum starvi, eru ikki skattskyldug:

Danmark
Dagpeningur 360,00 kr., jbr. tó § 3, stk. 2 í kunngerðini.
Náttarviðbót (hotel) eftir rokning, tó í mesta lagi 1.020,00 kr.
Náttarviðbót, ikki skjalprógvað 250,00 kr.

Onnur lond
Náttarviðbót og dagpeningur sambært reglunum hjá uttanríkisráðnum.

22) virðið av fríari ferð og fríum bústaði hjá persóni, sum ikki hevur bústað í Føroyum, og sum er í bráðfeingis arbeiðsørindum í Føroyum. Við bráðfeingis arbeiðsørindum skilst dvølur innan fyri eitt 12 mánaðar tíðarskeið í styttri enn 180 dagar uttan mun til, um persónurin hevur verið burtur ímillum ella ikki,

23) innskot, sum fer til grunsfæ ella hækking av grunsfæi í vinnurekandi grunnum sambært lóg nr. 286 frá 6. juni 1984 om erhvervsmæssige fonde, smb. kongligari fyriskipan nr. 247 frá 3. mai 1993 om ikrafttræden for Færøerne af lov om erhvervsmæssige fonde, Framtaksgrunni Føroya og Fíggingargrunninum frá 1992. Til skattskyldugu inntøkuna teljast tó innskot í grunnar, hvørs fæ verða brúkt til útluting, ella um so er, at viðtøkur grunsins áseta, at grunsfæið eftir nærri tilskilaðari tíð skal brúkast til útluting ella innskot í grunnar, hvørs viðtøkur geva limum av einari ávísari ætt ella ávísum ættum framíhjárætt til veitinar úr grunnunum ella framíhjárætt til ávís størv,

24) a) Upphædd, sum "Garantifonden for indskydere og investorer" rindar stovni, nevndum í § 3 í lóg um "garantifond for indskydere og investorer", til heilt ella lutvíst at javna roknskaparligt hall í sambandi við avhendan av aktivum og passivum frá einum stovni til annan. Tann parturin av hallinum, sum stovnurin fær fulnað fyri við útgjaldinum ella ábyrgd frá "Garantifonden for indskydere og investorer", kann tá ikki roknast sum partur av útveganarvirðinum fyri aktivini hjá stovninum, sum yvirtekur hesi aktiv.
b) Um "Garantifonden for indskydere og investorer" hevur goldið út upphæddir, umrøddar her, ella stilla trygd, sum kann føra til útgjalding av slíkum upphæddum, og stovnurin, sum avhendir aktiv, byrjar nýtt virksemi, kann hall fyri eldri inntøkuár ikki dragast frá í skattskyldugu inntøkuni fyri avvarðandi ella fylgjandi ár. Somuleiðis kann hall fyri avvarðandi ár ikki dragast frá í skattskyldugu inntøkuni fyri seinni ár.

25) Stuðul sambært løgtingslóg um stuðul til bygging og umvæling av egnum bústaði. Hóast løgtingstingslógin framvegis formliga er í gildi, hevur eingin stuðulsupphædd verið ásett eftir 31. desember 2011.

26) Eftirløn o.t., sum er skattað skattað eftir løgtingslóg um skatt av rentutryggingum v.m. í samband við inngjald.

27) Virðið av fríari ferð millum bústað í Føroyum og arbeiðsstað uttanlands.

D.5. Siga inntøku frá sær

Tann skattskylduga inntøkan skal sum høvuðsregla takast við í inntøkuuppgerðina, tá ið tann endaligi rætturin til inntøkuna er vunnin.
Hevur skattgjaldarin vunnið rætt til inntøkuna, hevur tað vanliga ikki nakran skattligan týdning, at skattgjaldarin eftirfylgjandi sigur inntøkuna frá sær.
Um móttakarin hinvegin sigur inntøkuna frá sær, áðrenn hann endaliga hevur vunnið rætt til hana, verður vanliga eingin skattaálíkning.
Skattaálíkning verður tó gjørd, um móttakarin í sambandi við, at hann sigur inntøkuna frá sær tekur avgerð um, hvussu inntøkan skal nýtast (dispositiv frásigan).

Treytin fyri skattafrítøku er, at frásiganin verður søgd til tann, sum skuldi havt goldið samsýningina. T.d. verður ein sjónleikari ikki settur í skatt, sum uttan samsýning leikar fyri einum vælgerandi endamáli; meðan hinvegin verður skattaálíkning gjørd, um sjónleikarin leikar "fyri einki" ímóti, at tað verður goldin ein upphædd til eitt endamál, sum sjónleikarin peikar á.

D.6. Skatting av hjúnum

Hjúnafelagar verða sambært § 4 í skattalógini hvør sær settir sjálvstøðugt í skatt av inntøkum sínum. Er skattskylduga inntøkan hjá øðrum hjúnafelagnum undir skattafría botnfrádráttinum og hjá hinum yvir, verður ein javning gjørd, so at tann lægra inntøkan verður hækkað upp til skattafría botnfrádráttin, og tann hægra verður lækkað í sama mun.
Uppgerðin av skattskyldugu inntøkuni hjá hjúnum fer fram eftir reglum, sum eru ásettar í skattalógini fyri uppgerð av skattskyldugu inntøkuni.
Reka hjún í felag sjálvstøðugt vinnuvirki, skal úrslitið av vinnuvirkinum takast við í uppgerðinar av skattskyldugu inntøkunum hjá hjúnunum í mun til luttøku teirra í rakstrinum.
Er annar hjúnafelagin í starvi hjá hinum hjúnafelagnum verður frádráttur fyri lønarútreiðslur bert góðkendur í tann mun samsýningin svarar til veruliga arbeiðsavrikið.
Um hjúnini hava skattskylduga inntøku, ið stavar frá ognum í hjúnabandinum, skal hvør teirra taka við í skattskyldugu inntøkuuppgerðina ta inntøku, ið stavar frá egnum ognum.
Landsstýrismaðurin hevur í kunngerð nr. 57 frá 7. juni 1999 um serskatting av hjúnum fyriskriva neyvari reglur fyri, hvussu uppgerðin av skattskyldugu inntøkuni hjá sambúgvandi hjúnafeløgum, sum báðir eru skattskyldugir eftir§ 1 í skattalógini, skal verða framd.

Í kunngerðini er soljóðandi ásett:

“Vinnuvirki rikið í felag
Til uppbýtið av skattskyldugu inntøkunum krevst, at sáttmáli er gjørdur millum hjúnafelagarnar við neyvari útgreining av býti og ábyrgd. Galdandi lóggáva um skráseting og útvegan av loyvisbrævi skal verða lokin.

Sáttmálin skal góðkennast av TAKS, áðrenn hann fær gildi fyri býti av inntøkuni millum hjúnafelagarnar. Sáttmálin skal galda frá byrjan av álmannaárinum ella frá tí degi felags vinnuvirkið verður byrjað og kann ikki broytast í álmanakkaárinum. Broytingar í sáttmálanum skulu góðkennast av TAKS, og kunnu bert fáa gildi frá einum 1. januar.

Treytin fyri býti av skattskyldugu inntøkuni í samband við at hjún reka vinnuvirkið í felag er somuleiðis, at veruligur felags rakstur er til staðar og at báðir hjúnafelagarnir luttaka í rakstrinum av virkinum.

Verða reglurnar í § 1, stk. 1 - 3 ikki loknar, kann uppbýtið av inntøkuni av sjálvstøðugum vinnuvirki hjá hjúnum ikki góðkennast í uppgerðini av skattskyldugu inntøkunum, og verður tann av hjúnafeløgunum, sum ber høvuðsábyrgdina av rakstrinum, settur í skatt av samlaðu inntøkuni í virkinum.

Festibøndur kunnu ikki nýta reglurnar í hesi grein.

Vinnuvirki rikið av øðrum hjúnafelaganum
Sjálvstøðugt vinnuvirki verður roknað at verða rikið av øðrum hjúnafelaganum, um hesin stendur fyri meginpartinum av rakstrinum ella við støði í síni útbúgving ella fakliga førleika hevur ábyrgd av virkseminum.
Um hjúnafelagin rekur virksemi saman við øðrum, skulu reglurnar í galdandi lóggávu um skráseting og útvegan av loyvisbrævi verða loknar.
Løn til hjúnafelaga skal ásetast í skrivligum sáttmála millum partarnar, har eisini setanartreytir og arbeiðstíð verður nærri tilskilað. Sáttmálin skal galda frá ársbyrjan ella tí degi hjúnafelagin byrjar at arbeiða og kann ikki broytast í álmanakkaárinum. Sáttmálin skal góðkennast av TAKS, áðrenn farið verður at arbeiða fyri lønina.
Lønin kann ikki verða hægri enn tað, sum svarar til galdandi kollektiva sáttmála á arbeiðssmarknaðinum. Tá serligar umstøður eru, kann lønin tó verða upp til 15% hægri, enn galdandi er fyri sáttmálaøkið.
Har eingin sáttmáli finst á arbeiðsmarknaðinum fyri avvarðandi arbeiði, kann skattavaldið áseta lønina svarandi til veruliga virðið av arbeiðsavrikinum. Lønin kann tó í mesta lagi verða kr. 150.000 um árið fyri eitt ársverk.
Tá metast skal um virðið av arbeiðinum, verður støðið tikið í útbúgving,
fakligum fortreytum og royndum hjá avvarðandi persóni umframt ta samsýning, sum viðkomandi kundi fingið fyri samsvarandi arbeiði aðrastaðni, sbr. § 3, stk. 3.
Um festibóndi, tað er hann sum er festari sambært festibrævi, ynskir at rinda løn til hjúnafelaga, sum arbeiðir á festinum, skulu reglurnar í § 3 nýtast. Frádráttur fyri løn til hjúnafelaga verður loyvdur frá tí degi, treytirnar í § 3 eru loknar, og starvssáttmáli er undirskrivaður av pørtunum og góðkendur av skattavaldinum.
Lønin til hjúnafelagan er A-inntøka, og skal ávísast um afturhaldsskipanina.

Inntøka av ogn
Inntøka av ogn, sum ikki verður mett sum sjálvstøðugt vinnuvirki, t.d. leiguinntøka, rentur og vinningsbýti, verður tikin við í uppgerðina av skattskyldugu inntøkuni hjá tí hjúnafelaga, sum er eigari sambært galdandi lóggávu.

Eiga hjúnafelagar slíka ogn í felag er útgangsstøðið javnbýti av skattskyldugu inntøkuni.

Ognaruppgerð
Hjúnafelagar, sum koma undir ásetingarnar í § 1 og § 5, lata inn hvør sína ognaruppgerð við árs enda og taka hvør sær ognir sínar við í ognaruppgerðini."

Í samband við sundurlesing ella skilnað millum sambúgvandi hjúnafelagar verður sambúgvið skattliga mett sum uppathildið samstundis sum sundurlesing ella skilnaður fer fram.
Tá ið hjún slíta sambúð sína uttan at talan er um sundurlesing ella skilnað, verður sambúgvið skattliga mett sum uppathildið við endan á tí inntøkuári, tá ið sambúgvið helt uppat.
Tá ið hjún eftir at hava slitið sambúgv gerast sambúgvandi aftur, verða tey frá somu stund eisini skattliga mett sum sambúgvandi.
Um skattskyldan eftir § 1 í skattalógini fellur burtur hjá tí eina ella hjá báðum hjúnafelagunum, verður sambúgvið skattliga mett sum uppathildið, tá ið skattskyldan fellur burtur.

D.7. Skatting av børnum

Sambært § 5 í skattalógini verða børn sett sjálvstøðugt í skatt av allari inntøku síni.
Um børn, sum fyrst í inntøkuárinum ikki hava fylt 16 ár, hava vinnu í vinnuvirki foreldranna, stjúk – ella fosturforeldranna, kunnu hesi ikki draga lønina til børnini frá, tá ið tey gera skattskyldugu inntøkuna upp. Lønin skal heldur ikki takast við í skattskyldugu inntøkuna hjá børnunum.
Hevur barnið vinnu í vinnuvirki, sum foreldrini eiga saman við øðrum, ella sum er skipað sum parta- ella smápartafelag, har foreldrini eru høvuðspartaeigarar, verður lønin ikki viðgjørd eftir í § 5, stk. 2 í skattalógini, um lønin verður goldin av íognar- ella parta-/smápartafelagnum. Lønin verður tó viðgjørd eftir § 5, stk. 2 í skattalógini, um hon verður útgoldin av foreldranna parti av úrslitinum.

Avgerð: Lsk. 49/1983. Skattavaldið sýtir skattgjaldara, sum hevur sjálvstøðugt reingerðingarvirksemi, frádrátt fyri lønarútreiðslur til egin børn undir 16 ár. Skattavaldið fingið viðhald í landsskattanevndini.
Er barn 16 ár við byrjan av inntøkuárinum, verður tann inntøka, sum tað hevur forvunnið í vinnuvirki hjá foreldrunum, tikin við í skattskyldugu inntøkuna hjá barninum, og foreldrini kunnu draga frá hesar útreiðslur frá í sínum roknskapi.
Tá inntøka hjá børnum, ið búgva heima og sjálv eru skattskyldug, verður mett til skatt, verður ikki talt upp í tað, sum tey fáa til uppihald, heilt ellalutvíst frá foreldrunum, uttan so at hetta er viðurlag fyri starv í virki foreldranna ella vinnu, og tað tí er drigið frá skattskyldugu inntøkuni hjávirkinum.
Hevur eitt barn fingið eina innløguveiting ella ogn sum gávu frá foreldrum, stjúk- ella forsturforeldrum, verður vinningur av hesi innløguveiting ella vinningurin av ognini tikin við í skattskyldugu inntøkuna hjá gevara, um hann er undir fullari skattskyldu. Hetta er tó bert galdandi til endan á tí álmanakkaári, ið barnið fyllir 18 ár, ella giftist.
Um uppihaldspeningur fer upp um upphæddina fyri forsyrgjaraskylduna, má hann viðgerast eftir § 5, stk. 4 ella sum gáva, sum ikki kann dragast frá hjá gevara.
Sum nevnt undir D.4. Skattafríar inntøkur er barnagjald, sum er forskotvís rindað av tí almenna, og gjald til børn, har bert annað av foreldrunum livir ella sum eru faðir- og móðurleys, skattafrí inntøka.

D.8. Barnafrádráttur

Landsskattur
Sambært § 2, stk. 1 í ásetingarlógini kann persónur, sum er undir fullari skattskyldu sambært § 1, nr. 1-5 í skattalógini, og sum hevur fast tilhald í Føroyum, fyri hvørt barnið, hann hevur foreldramyndugleika yvir, draga frá í útroknaða landsskattinum ein barnafrádrátt uppá kr. 6.500.
Frádrátturin er treytaður av, at barnið er undir 18 ár pr. 1. januar í tí álmanakkaári, ið skattsetingin viðvíkir.
Búgva børnini ikki hjá tí persóni, sum hevur foreldramyndugleika yvir teimum, kann barnafrádrátturin ístaðin latast tí persóni, sum hevur børnini búgvandi. Tó fellur barnafrádrátturin burtur, tá barnaverndarnevnd hevur yvirtikið umsorgan av børnunum
Um skattskyldan ikki fevnir um eitt heilt álmanakkaár, verður frádrátturin lækkaður lutfalsliga. § 2, stk. 1 heimilar ikki, at frádrátturin verður lækkaður lutfalslig í øðrum føri, enn tá skattskyldan ikki fevnir um eitt heilt álmanakkaár. Barnafrádráttur teirra, sum hava varðveitt skattskylduna eftir § 1, nr. 3 í skattalógini, skal tí ikki viðgerast samsvarandi, sjálvt um kravið um fast tilhald í Føroyum bert er lokið ein part av árinum.
Í hjúnalag verður frádrátturin í skattinum hjá manninum. Sambúgvandi hjún kunnu tó sjálvi gera av, hvør teirra skal hava frádráttin. Hjá hjúnum, sum ikki eru sambúgvandi, fær tann hjúnafelagin, sum hevur børnini búgvandi, frádráttin frá flytingardegnum.
Hevur bert annar hjúnafelagin heimstað í Føroyum, er tað ikki ein treyt, at hann hevur barnið ella børnini búgvandi hjá sær.
Ásetingin í § 2 tekur ikki hædd fyri, at ógift ella fráskild kunnu hava felags foreldramyndugleika. Spurningurin um rættarstøðuna teirra verður tí ikki viðgjørdur í § 2.
Orsakað av, at ongar reglur eru á økinum, hevur TAKS grundað á eina endamálstulking av § 2 avgjørt, at ásetingarnar í § 2, stk. 2 skulu nýtast analogt, tá talan er um ógift ella fráskild við felags foreldramyndugleika.

Barnafrádráttur sum avlopsskattur
Er barnafrádrátturin hægri enn skatturin uttan barnafrádrátt, verður munurin útgoldin avvarðandi skattgjaldara. Útgjaldingin fer fram, tá ið skattauppgerðin fyri avvarðandi ár er gjørd og avlopsskattur annars verður útgoldin sambært skattalógini.

Kommunuskattur
Við heimild í § 46, stk. 2 í skattalógini kunnu kommunurnar avgera, at í útroknaða kommunuskattinum kann verða játtaður ein barnafrádráttur. Upphæddin skal verða viðtikin av kommunustýrinum fyri 1. desember, sum galdandi fyri komandi inntøkuár.

Avgerð frá 24. mai 2002:
Kvinna var skild frá manni sínum í 1999. Saman við hesum manni átti kvinnan 2 børn, sum eftir hjúnaskilnaðin búði hjá henni. Í 2001 giftist kvinnan uppaftur við øðrum manni.
Spurningurin var hereftir, um barnafrádrátturin kundi flytast frá kvinnuni til mannin í seinnu giftu, sum uppihelt børninum.
TAKS vísti á, at barnafrádrátturin í § 2 í ásetingarlógini er tengdur at foreldramyndugleikanum, sbr. stk. 1.
Stk. 2, 2. pkt. sigur, at sambúgvandi hjún sjálvi gera av, hvør teirra skal hava frádráttin.
Verður stk. 2 lisin í samanhangi við stk. 1 framgongur tað, at stk. 2, 2. pkt. byggir á tað fyritreyt, at talan er um felagsbørn ella ættleidd børn.
Tá talan ikki er um felagsbørn ella ættleidd børn førir ein tulking av stk. 2, sbr. stk. 1 til, at tað bert er hjúnafelagin við foreldraræði, sum kann gagnnýta barnafrádráttin.

Avgerð frá 11. juli 2003:
Kvinna fór tann 2. september 2002 undir 1½ ára útbúgving í Danmark. Hon hevði foreldramyndugleika yvir 1 barni, sum vanliga búði hjá henni, men undir útbúgving hennara skuldi barnið búgva hjá foreldrum hennara.
Kvinnan leyk treytirnar fyri at fáa barnafrádrátt í 2002, sbr. § 1, nr. 3 í skattalógini, jbr. § 2, stk. 1 í ásetingarlógini, men ikki í 2003, har kravið um fast tilhald í Føroyum ikki var lokið. Foreldrini høvdu fast tilhald í Føroyum í 2003, men høvdu ikki foreldramyndugleika yvir barninum.
Niðurstøða Stýrisins var hereftir, at hvørki kvinnan ella foreldur hennara kundi fáa barnafrádrátt í 2003.
Galdandi lóggáva er eftirfylgjandi broytt, sí omanfyri, tí nú loyvir § 2, stk. 1 í ásetingarlógini, at barnafrádrátturin ístaðin kann latast tí persóni, sum hevur børnini búgvandi, tá børnini ikki búgva hjá tí persóni, sum hevur foreldramyndugleika yvir teimum.